TUM

Tum – perła romańskiego szlaku ziemi łęczyckiej

„Tum – perła romańskiego szlaku ziemi łęczyckiej”. Odtworzenie na podstawie przeprowadzonych badań archeologicznych średniowiecznej zabudowy części grodziska oraz dostosowanie obiektu do pełnienia funkcji muzealno-turystycznej. Budowa zakłada wykonanie konstrukcji łęczyckiego grodu z ostatniej fazy jego świetności, od połowy XIII do połowy XIV wieku.

• Inwestycja: „Tum – perła romańskiego szlaku ziemi łęczyckiej” projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020, Oś Priorytetowa VI Rewitalizacja i potencjał endogeniczny regionu, Działanie V1.2 Rozwój gospodarki turystycznej. 
• Typ obiektu: Wczesnośredniowieczna fortyfikacja drewniano-ziemna, funkcja muzealno-turystyczna. Grodzisko jako cenne świadectwo kultury materialnej zostało wpisane do inwentarza Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, podlega ochronie konserwatorskiej i archeologicznej (nr AZP 60-49/29). 11 czerwca 1953 roku grodzisko zostało wpisane do rejestru zabytków województwa łódzkiego, a w 2006 roku do gminnej ewidencji zabytków. Teren na którym zlokalizowane jest inwestycja podlega również ochronie konserwatorskiej na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (uchwała Rady Gminy Góra św. Małgorzaty z dnia 14 września 2010 roku).
• Opis: Inwestycja jest ważnym elementem całego zamierzenia pn. „Tum – perła romańskiego szlaku”. Zakłada odtworzenie na podstawie przeprowadzonych badań archeologicznych średniowiecznej zabudowy części grodziska oraz dostosowanie obiektu do pełnienia funkcji muzealno-turystycznej. Budowa zakłada wykonanie konstrukcji łęczyckiego grodu z ostatniej fazy jego świetności, od połowy XIII do połowy XIV wieku.
• Technologia: Zespół budowli wykonanych w technologii ziemno-drewnianej, uszczegóławiając:
  – brama wjazdowa, wieża, studnia w konstrukcji zrębowej,
  – konstrukcja wałów, w technologii skrzyniowo-ziemnej
• Klient: Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi , Pl. Wolności 16, 99-120 Łódź
• Status: Prace zakończone
• Zakres prac: Kształtowanie nasypu pod konstrukcję wałów, wykonanie umocnień drewniano-ziemnych części wałów wraz z reprezentacyjną bramą wjazdową, wykonanie pomostu wjazdowego wraz z odtworzeniem fos, wykonanie wieży obronnej na terenie majdanu,  odtworzenie studni, wykonanie traktu pieszego w postaci kładki wraz z punktami widokowymi i identyfikacją wizualno-dydaktyczną, remont oraz wykonanie nowych dróg dojazdowych oraz parkingu w pobliżu grodziska, wykonanie makiety grodziska wraz z dostosowaniem jej dla potrzeb osób niewidomych i słabowidzących, wykonanie instalacji elektrycznych i teletechnicznych, w tym zasilania, instalacji oświetlenia, doprowadzenia instalacji światłowodowej, montażu systemów SSWiN, KD oraz CCTV.

Grodzisko położone jest w dolinie Bzury w odległości ok. 300 m od tumskiej archikolegiaty.  Gród łęczycki reprezentuje kategorię grodów pierścieniowatych. Pierwotnie otoczony jedną linią wałów, wraz z rozbudową stał się obiektem ze zwielokrotniona linią wałów. Jest to gród typowy dla nizinnych terenów Wielkopolski i Pomorza Zachodniego.  Rozwój grodu obejmował 3 fazy: I faza to okres przedpiastowski, II faza obejmowała okres początków państwa Piastów, natomiast III faza to okres kasztelański. Pierwsze zabudowania grodu datowane są już na koniec VIII w. Był to ważny ośrodek, z którym związani byli tacy władcy jak Bolesław Krzywousty, Konrad Mazowiecki czy Kazimierz Konradowic. Istnieje ponadto źródło w którym, jak zanotował pierwszy polski kronikarz Anonim Gall, na początku XII wieku – przedstawiono gród tumski jako stolicę Królestwa.  Na terenie grodziska podczas prac archeologicznych odkryto wiele cennych przedmiotów będących świadectwem minionych wieków, w tym m.in. doniosłym wydarzeniem było odkrycie srebrnego pierścienia  wielokątnego z inskrypcją w języku łacińskim „ Obyś był szczęśliwy, ile czasu żyje feniks”. Obronny charakter obiektu podkreślają odkryte części uzbrojenia i oporządzenia jeździeckiego wskazujące na stacjonowanie w nim wojowników konnych. Badania potwierdziły też występowanie na terenie grodu kancelarii książęcej, której śladem są stilusy, rogowe kałamarze, ażurowe okucia opraw ksiąg oraz bulla kanoników gnieźnieńskich. W XIV w. gród został ostatecznie opuszczony, a życie przeniosło się na teren lokacyjnego miasta Łęczyca.